Za kilka dni kolejne święto i okazja do zabawy. Andrzejki wprawdzie najhuczniej świętowane są w Szkocji, w kraju, którego patronem jest właśnie św. Andrzej, ale pierwsza polska wzmianka o tym dniu jest z XVI wieku. Na przestrzeni wieków nieco się zmieniło.
Dawniej Andrzejki były zwyczajem, w którym mogły uczestniczyć wyłącznie niezamężne kobiety, a wróżby miały wskazać jak będzie wyglądał kandydat na męża i kiedy odbędzie się wyczekiwany ślub. Odpowiednikiem Andrzejek dla mężczyzn były Katarzynki ( z 24 na 25 listopada) o których dzisiaj już mało kto pamięta. W wigilię Dnia Świętego Andrzeja czyli w nocy z 29 na 30 listopada albo następnej nocy (zależy to od regionu) wróżyło się by poznać przyszłość.
DAWNIEJ
Podam Wam kilka przykładów dawnych obrzędów:
- Wierzono, że dziewczyna 29 listopada powinna pościć i modlić się do świętego Andrzeja. A w nocy przyśni się jej przyszły mąż.
- 29 listopada powinna urwać gałązkę czereśni lub wiśni. Jeśli gałązka zakwitnie w Wigilię Bożego Narodzenia, zapowiada to prędkie zamążpójście.
- Dziewczyny losowały przedmioty, które były zakryte. Każdy przedmiot miał swoje znaczenie. Zależnie od tego, co kobieta wylosowała, taka miała być jej przyszłość. Listek oznaczał staropanieństwo,
obrączka lub wstążka – małżeństwo,
różaniec – życie w zakonie,
moneta – życie w bogactwie,
kostka cukru – szczęście,
klucz – nowy dom. - Dziewczyna dawały psu do jedzenia placki z imieniem mężczyzny. Jeśli pies zjadł placka z konkretnym imieniem, tak będzie nazywał się przyszły mąż kobiety.
- Młode kobiety również dawały psu swoje wypieki jednocześnie. Ta, od której pies zjadł pierwszy ciasto, powinna wyjść za mąż jako pierwsza.
- Przyszły mąż miał przyjść od strony, od której zaszczekał pies.
OBECNIE
Jak wiele polskich tradycji, tak tradycja obchodzenia andrzejek wygląda dzisiaj zupełnie inaczej niż dawniej. Wiąże się to przede wszystkim ze zmianą stylu życia. Z poważnego obrządku, Andrzejki stały się ostatnią okazją do hucznej zabawy przed adwentem w ten wieczór nie tylko panny sięgają po wróżby.
1 – Lanie wosku
Do najbardziej znanych obecnie należy lanie roztopionego wosku na wodę. Wosk lany jest bezpośrednio albo przez dziurkę np. w kluczu. Kiedy wosk zastygnie sprawdzamy jego cień i na podstawie przewiduje się przyszłość lejącego.
Zastygnięty wosk utworzy nam wiele różnych form odpowiednio ustawiony przed zapaloną świeczką (latarką) ujawnij na ścianie wiele niezwykłych obrazów. Tu zaczyna się zabawa na doszukiwaniu się i rozszyfrowywaniu znaczenia otrzymanego kształtu. W sieci można znaleźć wiele znaczeń jednak tutaj wasza wyobraźnia może okazać się bezcenna.
- Anioł – dobra wiadomość
- Balon – przejściowe kłopoty
- But – zabiegany rok
- Chmurka – przestań bujać w obłokach
- Człowiek – niedługo poznasz swoją miłość
- Dom – bezpieczeństwo
- Domek – poświęć więcej czasu na sprawy domowe
- Drabina – awans
- Dzbanek – poprawa zdrowia i przypływ sił witalnych
- Dzwon – niespodziewana wiadomość
- Fontanna – szczęście
- Gęś – nieoczekiwani goście
- Góra – dąż do celu cierpliwie mimo trudności
- Grzebień – fałszywy przyjaciel
- Pierścień- wróży zaręczyny
- Kwiat – wróży, iż czeka kogoś niespodzianka
- Gwiazda- jest zwiastunem majątek
2 – Szpilki
7 lub 13 szpilek ( lub wielokrotność) włożyć do kubka potrząsnąć i wysypać na stół przykryty obrusem. Odczytać litery utworzone ze szpilek.
A podróż lub przeprowadzka,
E pomyślność w miłości i w pracy a jeśli litera jest odwrócona – przejściowe kłopoty,
H szczęście w miłości, małżeństwo,
K sukces zawodowy,
L ostrzega przed złodziejami a jeżeli odwrócona – przed chorobą lub wypadkiem,
M wyjątkowo korzystna propozycja,
N okres dobrej passy,
T pomoc przyjaciół,
W uwaga na oszustów,
V ostrzeżenie przed próbą wykorzystania wróżącej,
X ogólne szczęście.
3 – Talerzyki
Przygotowujemy cztery talerzyki, pod które należy schować: obrączkę, różaniec i liść, a jeden zostaje pusty. Ktoś miesza nam talerze, a następnie należy wylosować jeden talerz. W zależności od wyboru
Obrączka– oznacza to rychłe zamążpójście,
Liść – długotrwałe panieństwo
Różaniec – pójście do klasztoru,
Pusty – ten rok bez zmian
4 – Buty
W kącie pokoju, na wprost drzwi stawia się po jednym bucie należącym do osób biorących udział w zabawie. Potem buty przestawia się jeden po drugim, do przodu., a ostatni przestawia na początek, do momentu aż jakiś but nie dotknie progu. Ten but, który wyjdzie poza próg drzwi oznacza, iż jego właściciel będzie brać ślub jako pierwszy.
5 – Obierki z jabłka
Każdy z uczestników zabawy dostaje jedno jabłko i nożyk, obierając je tak by otrzymać jak najdłuższą skórkę, jeśli nam się przerwie rzucamy ją za siebie przez lewe ramię. Sprawdzamy jaką literę przypomina , jest to pierwsza litera imienia przyszłego męża!
6 – Imię spod poduszki
Wypisujemy na pociętych karteczkach męskie imiona i wkładamy pod poduszkę, rano zaraz po obudzeniu wyciągamy jedną z imieniem przyszłego męża
7 – Serce
Wyciąć serce z papieru i wypisujemy na nim imiona męskie, odwracamy kartkę i szpilką przebijamy serce imię przebite to imię przyszłego męża, jeżeli szpilka trafi na puste miejsce – trzeba czekać do następnego roku.
8 – Kółko
Dziewczęta ustawiają się w kółeczku. Do środka wchodzi chłopak z zawiązanymi oczami. Zostaje zakręcony kilka razy, po czym na chybił trafił wybiera jedną z nich. Szczęśliwa wybranka najszybciej ze wszystkich znajdzie swojego chłopaka lub najszybciej wyjdzie za mąż
Andrzejki to świetna zabawa dla każdego. Dziś zarówno dziewczęta, jak i chłopcy, dzieci jak i dorośli bawią się w żartobliwe wróżby, najczęściej wspólnie, w dużym gronie, na organizowanych zabawach, imprezach, spotkaniach kameralnych, czy w domu, w rodzinnym gronie.
A Wy jak spędzacie ten wieczór ?